9-Esmâ-i Sitte - الأسماء الستة

Esmâ-i Sitte - الأسماء الستة

S1. Esmâ-i Sitte nelerdir? İrab alametlerini sayınız.

C1. Esmâ-i Sitte 6 tanedir.

أبٌ	أَخٌ	حَمٌ	هَنٌ	فُو	ذو
Baba	Erkek kardeş	..Kaynı	Şey	….’nın ağzı	…Sahibi

İrabı

Baban geldi.	جاء أبوك	Raf alameti “و” harfidir.
Zeyd’in babasını gördüm.	رأيت أبا زيدٍ	Nasb alameti “ا” harfidir.
Onun babasının yanına gittim.	ذهبت إلى أبيه	Cerr alameti “ي” harfidir.

S2. “فُو” ve “ذو”nun harflerle irab edilmesinin şartları nelerdir?

C2. “ذو”nun harflerle irab olmasının şartı sahiplik manasına gelmesidir.

Mal sahibi bana geldi.

جاءني صاحب مال

جاءني ذو مال

Not: “الذي” manasındaki “ذو” raf, nasb ve cerr hallerinde daima “الواو” üzerine mebnidir.

Raf hali	جاءني ذو قَامَ
Nasb hali	رأيت ذو قَامَ
Cerr hali.	مررت بذو قَامَ

Not: “فو” nun harflerle irab olmasının şartı “الميم” harfinin kendisine eklenmemiş olmasıdır.

Bu onun ağzıdır.	هذا فوه
Onun ağzını gördüm.	رأيت فاه
Onun ağzına baktım.	نظرت إلى فيه

Not: “فو” kelimesi “الميم” harfi ile birlikte olursa asli harekelerle irab olunur.

Bu bir ağızdır.	هذا فَمٌ
Bir ağız gördüm.	رأيت فماً
Bir ağıza baktım.	نظرت إلى فمٍ

Not: “ذو” kelimesine has özelliklerden bir tanesi kendisinin daima izafet halinde olmasıdır. Bu izafet vasıf olmayan = camid olan bir cins isme olmalıdır. “ذو” kelimesi sayesinde cins isimler vasıf olarak kullanılabilirler.

	هذا الرجل ذو مالٍ
	هذا الرجل ذو ذهبٍ
	هذا الرجل ذو عِلْمٍ
	هذا الرجل ذو فَضْلٍ

Not: “ذو” kelimesi müştak kelimelere, cümlelere, özel isimlere (alem) ve zamirlere izafet edilemez.